تجزیه ژنتیکی صفت شیر تولیدی گاوهای هلشتاین ایران در استانهای مختلف کشور

در این تحقیق، به منظور برآورد پارامترهای ژنتیکی و فنوتیپی شیر تولیدی گاوهای هلشتاین در تمام استان­های کشور از اطلاعات مربوط به اولین دوره شیردهی 276767 گاو که از 583 گله طی سال­های 1370 تا 1387 توسط مرکز اصلاح نژاد ایران جمع آوری شده بودند، استفاده گردید. صفت شیر تولیدی برای 305 روز شیردهی، دو بار دوشش در روز و سن معادل بلوغ توسط مرکزاصلاح نژاد کشور مورد تصحیح قرار گرفته بود. اطلاعات مربوط به حیواناتی که رکورد شیر تولیدی آن­ها کمتر از 2500 و بیشتر  از 13000 کیلوگرم بود حذف شدند.  به منظور تعیین اثرات عوامل محیطی مؤثر بر صفت مورد بررسی از رویه مدل خطی عمومی (GLM) استفاده شد و اثر سال زایش - فصل زایش - گله به عنوان اثر ثابت و اثر سن اولین زایش به عنوان یک عامل همبسته در مدل در نظرگرفته شدند. پیش بینی ارزش اصلاحی و فنوتیپی توسط یک مدل حیوانی تک متغیره با استفاده از روش حداکثر درست­نمایی (REML) انجام شد. میانگین و انحراف معیار تولید شیر در کل کشور 1743±7944 کیلوگرم و وراثت پذیری آن 28/0 برآورد گردید. روند ژنتیکی و فنوتیپی شیر به ترتیب برابر4/2±4/46 و 7/5±27/147 کیلوگرم در سال به­دست آمد (01/0> P). گروه­بندی ارزش اصلاحی گاوهای ماده بر اساس منشا پدر (ایرانی، اروپایی، کانادایی و آمریکایی) نشان داد که کمترین و بیشترین ارزش اصلاحی به ترتیب مربوط به گاوهایی با منشا اسپرم ایرانی و آمریکایی می باشند (256 در مقابل 739 کیلوگرم). در این پژوهش، بیشترین میانگین ارزش اصلاحی و فنوتیپی شیر تولیدی مربوط به استان قزوین با میانگین ژنتیکی 577 و 9066  کیلوگرم به­دست آمد. کمترین میانگین ارزش اصلاحی مربوط به استان قم با میانگین 27 کیلوگرم و کمترین میانگین فنوتیپی در استان خوزستان به میزان 5211 کیلوگرم مشاهده گردید. روند ژنتیکی در استان قزوین 7/50 و در استان خوزستان برابر 2/18 کیلوگرم در سال برآورد گردید. همچنین بهترین سن اولین زایش برابر 23 ماهگی به­دست آمد.